Jongeren hebben steeds vroeger last van existentiële twijfels en gevoelens van doelloosheid. Twintigers kampen er mee, maar ook studenten en zelfs leerlingen op de middelbare school worden er mee geconfronteerd. Vaak is er een sterke relatie met keuzestress.
Veel jongeren zijn voortdurend bang de verkeerde keuze te maken, opties verschillen soms weinig van elkaar en het vergelijken van keuzes kost veel tijd. Hoe meer mogelijkheden en keuzes, des te moeilijker wordt het kiezen. Er blijkt een bovengrens te zijn aan het aantal opties waarbinnen kiezen nog leuk is.
Nienke Wijnants deed onderzoek naar dit verschijnsel en schreef hierover het succesvolle boek Twintigerstwijfels & dertigersdilemma’s. Volgens haar liggen deze twijfels en een burn-out dicht bij elkaar. Vroeger had een burn-out vooral met je werk te maken, tegenwoordig wordt de burn-out onder jongeren vooral veroorzaakt door een veeleisende samenleving.
Vrouwen lijken meer last te hebben van existentiële twijfels dan mannen, waarschijnlijk omdat ze volgens decennia wetenschappelijk onderzoek neurotischer zijn dan mannen. En jongeren met een vaste relatie hebben er minder last van: een relatie neemt een aantal keuzes weg.
Is dit alles?
Babyboomers hadden een midlifecrisis, tien jaar terug werd er gesproken over dertigersdilemma’s en nu spreken we al over twintigerstwijfels. Waarom zijn we op steeds jongere leeftijd al op zoek naar zingeving? Volgens Nienke Wijnants is één van de factoren de ontkerkelijking: we hoeven niet meer te leven volgens van bovenaf opgelegde waarden. Bovendien zitten we in onze westerse samenleving in veel gevallen in de top van de bekende Maslow-piramide waarin het gaat om erkenning en zelfrealisatie. Onze andere, meer fysieke behoeften zijn vaak al lang ingevuld. En social media versterken de twijfels: iemand anders lijkt altijd de juiste keuzes te maken en een geweldig leven te hebben.
De enorme vrijheid van nu zorgt bij veel jongeren dus voor doelloosheid. Wie ben ik, waar doe ik het allemaal voor en wat wil ik nu echt? Je kunt onmogelijk de regie over je leven pakken en keuzes maken als je dit soort vragen niet kunt beantwoorden. En daarin heeft het onderwijs ook een belangrijke taak.
Nienke Wijnants is een van de sprekers op het middagsymposium Persoonlijke groei & Ontwikkeling van studenten, 2 december a.s. in Amersfoort. Kijk voor meer informatie en het volledige programma op de website.
Bronnen:
Nienkewijnants.nl
Science Guide 16 dec. 2020